Yıllardır sesini duyurmakta zorlanan gurbetçiler için nihayet Ankara’dan somut adımların sinyali verildi. AK Parti’nin 2023 seçim beyannamesinde yer alan “yurt dışı borçlanma ile emekli olanlara tam zamanlı çalışma hakkı” ile “çifte vatandaşların yurt dışı askerlik hizmetlerinin Türkiye’de tanınması (muafiyet)” vaatleri, yıl sonuna kadar Meclis gündemine getirilmek üzere hazırlandığı yönünde haberler gündemde.
Vaatin özü: Çalışırken emekli maaşı kesilmesin
Şimdiki uygulamada, yurt dışında borçlanma yoluyla Türkiye’den emekli olmuş gurbetçiler, ikamet ettikleri ülkede tam zamanlı çalıştıklarında emekli maaşlarını alamıyorlar. Yeni düzenleme ile bu “çifte standart” ortadan kaldırılması hedefleniyor. Bu yolla, bir milyondan fazla gurbetçi vatandaş hem emeklilik maaşını almaya devam edebilecek hem de çalışabilecek.
Bu başlıkta dikkat çeken nokta şudur: daha önce birçok milletvekili bu vaatle ilgili soru önergeleri vermiş, hükümet ise sadece “çalışmalar devam ediyor” yanıtlarıyla yetinmiş durumda.
Askerlikte adalet: Yurt dışında yapılan askerlik Türkiye’de geçerli sayılacak mı?
İkinci önemli düzenleme ise askerlikle ilgili. AK Parti, yurt dışında askerlik yapan çifte vatandaşların bu hizmetinin Türkiye’de de tanınması, yani muafiyet hakkı elde etmesi yönünde bir yasal düzenleme planlıyor.
Şu anki mevzuatta, çok vatandaşlık (çifte vatandaşlık) konusundaki askerlik yükümlülükleri 7179 sayılı Askeralma Kanunu kapsamında düzenleniyor. Ancak mevcut uygulamada, başka ülkede askerlik yapanların Türkiye’de bu hizmetlerinin tamamen sayılması garanti değil; bazı ikili anlaşmalara bağlı olarak değerlendirilmekte.
Örneğin, “çok vatandaşlık sahiplerinin askerlik hizmetlerinin tanınması” hükmü, yalnızca bazı ülkelerle yapılan anlaşmalar çerçevesinde geçerli. Yeni düzenleme ile bu uygulamanın daha kapsayıcı olması hedefleniyor.
“Sizleri Türkiye’nin temsilcisi olarak görüyoruz” Ama ne kadar samimi?
Seçim kampanyasında Cumhurbaşkanı Erdoğan, gurbetçilere bu vaatleri doğrudan iletmişti:
“Yurt dışı borçlanması yoluyla emekli olanlara yurt dışında tam zamanlı çalışma hakkı tanıyacağız. Askerlik yapanların görevlerini ikili anlaşmalar kapsamında Türkiye’de de geçerli sayacağız.”
Ama aradan geçen süre içerisinde bu vaatlerle ilgili hukukî metin, net bir takvim ya da kesin bir adım henüz kamuoyuna açıklanmadı. Birçok gurbetçi, bu vaatlere temkinli yaklaşıyor: “Bu sefer gerçekten bizi mi düşündüler, yoksa seçim hesapları mı devrede?” sorusu hâlâ hafızalarda.
Sorular hâlâ yanıt bekliyor
• Bu teklif gerçekten yasalaşırsa, hangi koşullarda uygulanacak? (Örneğin çalışma süresi, gelirlere bağlı kesintiler vb.)
• Askerlik muafiyeti düzenlemesinde hangi ülkeler kapsama dahil olacak?
• Mevcut askerlik hizmetleri hangi şartlarla Türkiye’de geçerli sayılacak?
• Yasama takvimi nasıl olacak, TBMM’ye sunumu ne zaman yapılacak?
