1 Haziran 2025
Eurostat’ın 2024 verilerine göre, Avrupa Birliği’nde (AB) üç yaş altındaki çocukların %47,6’sı yalnızca ebeveynleri tarafından bakılıyor. Bu oran, çocuk bakımında ailelerin rolünün hâlâ çok güçlü olduğunu gösteriyor.
En Yüksek Oranlar Orta ve Doğu Avrupa’da
Çocukların yalnızca ebeveynleri tarafından bakıldığı ülkeler arasında Slovakya %74,6 ile başı çekiyor. Onu Bulgaristan (%71,1) ve Almanya (%70,4) takip ediyor. Bu ülkelerde, kreş veya profesyonel bakıcı gibi alternatif bakım yöntemlerinin kullanımının görece düşük olduğu görülüyor.
Batı Avrupa’da Çocuk Bakımı Daha Çeşitli
Listenin diğer ucunda ise Hollanda yer alıyor. Hollanda’da üç yaş altı çocukların sadece %12,5’i ebeveynleri tarafından bakılıyor. Portekiz (%25,2) ve Kıbrıs (%25,8) da düşük oranlara sahip. Bu ülkelerde çocukların büyük bölümü kreş, anaokulu veya profesyonel bakıcı gibi alternatif bakım hizmetlerinden yararlanıyor.
Malta’da Ücretsiz Kreş Uygulaması Dikkat Çekiyor
Malta ise çalışan ebeveynlere sunduğu ücretsiz kreş hakkı ile öne çıkıyor. Malta’da 3 ay ile 3 yaş arasındaki çocuklar için devlet destekli ücretsiz kreş hizmeti sunuluyor. Her iki ebeveynin de çalışıyor ve sosyal güvenlik primi ödüyor olması durumunda, çocuklar kamuya ait veya özel akredite kreşlere ücretsiz olarak devam edebiliyor. Tek ebeveynli ailelerde ise çalışıyor olmak ve sosyal güvenlik ödemesi yapmak yeterli. Bu uygulama sayesinde Malta’da 3 yaş altı çocukların bakımında ailelerin rolü AB ortalamasının altında seyrediyor; aileler çocuk bakımında kurumsal çözümleri daha fazla tercih ediyor.
Uzmanlar Ne Diyor?
Uzmanlar, çocuk bakımında ailelerin rolünün kültürel, ekonomik ve sosyal faktörlere bağlı olarak ülkeden ülkeye değiştiğine dikkat çekiyor. Oranların yüksek olduğu ülkelerde, kamusal çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlığı ve erişilebilirliği görece daha düşük. Öte yandan Malta ve Hollanda gibi ülkelerde, çocuk bakım hizmetlerinin yaygın ve ulaşılabilir olması, ebeveynlerin iş hayatına katılımını da kolaylaştırıyor.
AB Genelinde Eğilimler
AB genelinde, çocukların bakımında ailelerin rolü güçlü kalmaya devam ederken, özellikle Batı ve Kuzey Avrupa’da profesyonel bakım hizmetlerinin payı giderek artıyor. Malta’nın ücretsiz kreş uygulaması ise diğer AB ülkelerine örnek teşkil ediyor.
